การลดต้นทุนการผลิตเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์สำหรับการดำเนินกิจการในแวดวงอุตสาหกรรม เพราะต้นทุนที่ผู้ประกอบการสามารถปรับให้ลดลงได้ย่อมหมายถึงกำไรที่เพิ่มขึ้น ทว่าสิ่งที่ยากยิ่งกว่าการลดต้นทุนเพื่อให้ได้กำไรที่มากขึ้น ก็คือการลดต้นทุนที่สามารถเพิ่มผลผลิตให้สูงขึ้นไปพร้อม ๆ กันนั่นเอง
บทความนี้ ขอนำเสนอเทคนิควิธีในการลดต้นทุนเพื่อเพิ่มผลผลิต ซึ่งมีปัจจัยและข้อควรคำนึงถึงหลายประการ เชื่อว่าผู้ประกอบการหลาย ๆ ท่านอาจจะยังไม่เคยทราบมาก่อนหรือบางท่านอาจจะทราบแล้วแต่ไม่ได้มีการนำมาประยุกต์ใช้อย่างจริงจัง ทำให้ไม่สามารถลดต้นทุนการผลิตได้อย่างเป็นรูปธรรมนั่นเอง
สิ่งที่ผู้ประกอบการต้องพิจารณาและวิเคราะห์อย่างละเอียด ก็คือ หลัก 4M ซึ่งประกอบด้วย Material, Man, Machine และ Method โดยทั้ง 4 ส่วนนี้เป็นองค์ประกอบสำคัญของกระบวนการผลิต ที่จะต้องบริหารจัดการให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และสามารถลดต้นทุนในกระบวนการผลิตให้ต่ำที่สุด และเป็นตัวช่วยในการเพิ่มผลผลิตให้กับผู้ประกอบการได้ด้วยเช่นกัน
หลักการบริหาร 4M ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ต้นทุนต่ำสุด
- Material (วัสดุ) ต้องบริหารจัดการการใช้วัตถุดิบให้สูญเสีย หรือกลายเป็นวัสดุเหลือใช้น้อยที่สุด ครอบคลุมถึงการวางแผนจัดซื้อวัตถุดิบเข้าสู่โรงงานให้ทันและเพียงพอกับกระบวนการผลิตด้วย
- Man (แรงงาน) จัดสรรให้บุคลากรสามารถใช้ทักษะการทำงานได้มากที่สุด โดยมีการจัดสรรรายได้ที่เหมาะสมและสอดคล้องกับต้นทุน รวมถึงการรักษาบุคลากรคุณภาพให้เป็นทรัพยากรองค์กรให้นานที่สุด
- Machine (เครื่องจักรและอุปกรณ์) การจัดการ จัดหาวัสดุและเครื่องมือต่างๆ ที่เป็นส่วนประกอบในการปฏิบัติงาน รวมถึงการจัดการอาคารและสถานที่ปฏิบัติงานให้เอื้อต่อการทำงานที่เพิ่มผลผลิตได้
- Method (กระบวนการวิธี) ค้นหาวิธีการปฏิบัติงานที่ดี มีการจัดการ วางแผน ติดตาม ตรวจสอบ และควบคุมการผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นการนำเอาเทคโนโลยีใหม่เข้ามาใช้ การพัฒนาขั้นตอนในการทำงาน วางแผนให้ดี มีขั้นตอนที่ไม่ยุ่งยาก เพื่อช่วยให้ประหยัดเวลาในการทำงาน
ลักษณะของสถานที่ที่เหมาะสมในการปฏิบัติงาน
- ภายในสถานที่ปฏิบัติงานควรมีแสงสว่างที่เหมาะสมเพียงพอต่อการทำงาน
- สีของผนังควรมีสีที่แตกต่างจากสีของเครื่องมือหรือเครื่องจักรในการปฏิบัติงาน
- ความสูงต่ำของโต๊ะและเก้าอี้นั่งควรสอดคล้องกับสรีระของพนักงานเพื่อให้สามารถทำงานได้อย่างสะดวกมากที่สุด
- ควรมีการจัดวางตำแหน่งของอุปกรณ์หรือเครื่องมือต่างๆ ให้อยู่ในจุดที่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อช่วยในการเพิ่มผลผลิตได้อย่างดีมากที่สุด
- การสร้างรางคล้องสายไฟ เพื่อป้องกันไม่ให้สายไฟมาเป็นอุปสรรคในการทำงาน
- ลดการทำงานที่ต้องมีการรับส่งเอกสารผ่านแผนกต่างๆ หรือเปลี่ยนเป็นการส่งไฟล์งานแทน เพื่อลดระยะเวลาในการเดินติดต่อให้สามารถทำงานได้อย่างรวดเร็ว
- การออกแบบจุดแขวนชิ้นงาน เพื่อส่งงานไปยังแผนกต่อไปได้สะดวกและสามารถหยิบลงมาปฏิบัติงานได้รวดเร็ว
หลักการออกแบบเครื่องมือที่ดี
- เครื่องมือที่มีด้ามควรออกแบบให้สามารถจับได้ถนัดมือ หรือออกแบบเครื่องมือที่สามารถใช้นิ้วสามารถทำงานได้ทั้ง 10 นิ้ว
- ออกแบบเครื่องมือจับเพื่อเข้ามาใช้แทนมือของมนุษย์
- ออกแบบเครื่องมือหลายชนิดรวมเข้าเป็นอันเดียว
สำหรับข้อควรระวังในการลดต้นทุนการผลิต คือ คุณภาพของสินค้าและบริการ ทั้งยังต้องคำนึงถึงต้นทุนคงที่และต้นทุนผันแปรด้วย แม้ว่าการลดต้นทุนจะสามารถทำได้ทุกองค์กร โดยเฉพาะองค์กรที่ไม่เคยทำเรื่องการลดต้นทุนมาก่อน โอกาสจะลดต้นทุนย่อมมีสูงกว่าองค์กรที่ลดต้นทุนมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งการลดต้นทุนนั้น ผู้ประกอบการสามารถดำเนินการเอง แต่หากไม่ทราบว่าจะลดต้นทุนได้อย่างไร จำเป็นต้องศึกษาเรียนรู้เทคนิคใหม่ๆ ในการลดต้นทุน หรือหาที่ปรึกษาที่มีความเชี่ยวชาญโดยเฉพาะด้านการผลิตมาให้คำแนะนำ
นอกเหนือจากการลดต้นทุนด้วยหลักการ 4M แล้ว การเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตก็ถือเป็นการเพิ่มผลผลิตอีกทางหนึ่ง ซึ่งการเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตนั้น สามารถทำได้ 5 วิธี ได้แก่
- ผลผลิตเพิ่มโดยใช้ปัจจัยการผลิตเท่าเดิม (Output เพิ่มขึ้น Input เท่าเดิม)
- ผลผลิตเพิ่มและปัจจัยการผลิตลดลง (Output เพิ่มขึ้น Input ลดลง)
- ผลผลิตเพิ่มขึ้นมากกว่าปัจจัยการผลิตที่เพิ่มขึ้น (Output เพิ่มขึ้น Input เพิ่มน้อยกว่า)
- ผลผลิตเท่าเดิมแต่ปัจจัยการผลิตลดลง (Output คงที่ Input น้อยลง)
- ผลผลิตลงลงน้อยกว่าปัจจัยการผลิตที่ลดลง (Output ลด ลง Input ลดมากกว่า)
สำหรับเทคนิคต่างๆ ดังกล่าวข้างต้น เป็นหนึ่งในหลายๆ เครื่องมือที่สามารถนำมาวิเคราะห์ เพื่อหาแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพของผลผลิต และเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้กระบวนการผลิตสามารถลดต้นทุนลงได้ ไม่มากก็น้อย อย่างไรก็ตาม การนำเทคนิควิธีดังกล่าวข้างต้นไปประยุกต์ใช้ จำเป็นต้องมีความรู้ ความเข้าใจในกระบวนการผลิตเป็นอย่างดี แม้ว่าท้ายที่สุดแล้ว การเพิ่มผลผลิตนั้นถือเป็นหน้าที่ความรับผิดชอบที่ทุกคนต้องมีส่วนร่วมก็ตาม เพราะไม่ว่าจะเป็นการลดต้นทุนการผลิต หรือการเพิ่มผลผลิต ก็ล้วนแต่เป็นกุญแจสู่ความสำเร็จทั้งสิ้น
EXECUTIVE SUMMARY
The Productivity Booster column for this issue would like to share techniques to save costs and improve productivity which has many factors and conditions. We believe that many entrepreneurs didn’t know it before or some of you have already known it but didn’t apply it practically, which couldn’t provide a solid result of cost-saving.
The entrepreneurs should be considering and analyzing it thoroughly through the 4M method. The methodology consists of Material, Man, Machine and Method, which these four sectors are essential elements of the manufacturing process, which need to manage for the best productivity and reduce to the lowest cost. To apply the method, proper knowledge and manufacturing process’ understanding is needed. At last, productivity improvement is responsible for everybody involved because the cost-saving or productivity improvement are the keys to success.
